Yeşilay Danışmanlık Merkezi Bülten - Temmuz 2025

Duyguların İfade Edilme Yollarındaki Zenginlikler Olarak Emoji Kullanımı ve Eş Bağımlılık Kavramı 

İnsanların, dijital ortamlarda duygu ve düşüncelerini aktarmak için kullandıkları küçük simgelere emoji ismi verilmektedir. Yazışmalarda ifade gücünü artırmak, duygu katmak ya da anlamı yumuşatmak için kullanılan bu simgeler çok çeşitli olarak bulunmakta ve pek çok duygunun ifadesi için kullanılmaktadır. Örnek olarak, insanların üzgün olduğunu ifade etmek için kullandığı bir emoji sadece üzgün olmayı değil bir yardım çığlığını da içerisinde barındırabilmektedir. Böyle bir durum akıllara “eş bağımlılık” kavramını getirmektedir.

Eş bağımlılık, bir kişinin başka bir kişinin sorunlarına, ihtiyaçlarına veya onayına aşırı derecede bağlı olmasıdır. Eş bağımlı bir kişi genellikle kendi ihtiyaçlarını ve sınırlarını göz ardı ederken, karşı tarafın iyiliği ve önceliği için yaşar. Bu durum uzun vadede hem kişinin ruhsal sağlığını zedeler hem de ilişkilerde sağlıksız bir dengenin kurulmasında rol oynar.

Kullanılan emoijlerin bazılarıyla “beni fark et” mesajları verilirken bazılarıyla da yaşanan duygusal problemler saklanmaktadır. Böylece, emoji kullanımı gerçek duyguları gizlemenin bir aracı haline gelmektedir. Özellikle eş bağımlılık ilişkisinde kişi, duygusal ihtiyaçlarını bastırarak karşı tarafı memnun etmeye çalışırken, dijital iletişimde de kendisini filtrelenmiş emojilerle ifade etmeye çalışmaktadır.

Eş bağımlı kişiler, yakın ilişkilerinde “hayır” demekte zorlanır, kendilerini sürekli bir şekilde suçlu hissedebilirler. Karşısındaki kişiyi kurtarma görevini üstlenerek kurdukları ilişkinin yapısını etkilerler. Bu davranış örüntüsü dijital platformlarda da her mesajı hemen cevaplamak, 
karşı tarafı mutlu edecek şekilde yazmak ya da tartışma yaşanmasın diye sıklıkla alttan almaya çalışma gibi davranışlar şeklinde bile ortaya çıkabilmektedir. Yaşanan bir tartışmada ilişkinin kötü bir noktaya ilerlememesi ya da sözel tartışmanın şiddetinin artmaması adına sessiz kalmak bu gibi bir alttan alma davranışı örneği olabilmektedir.

Bu sebeple, emojiler gibi duyguların ifadesinde kullanılan pek çok simge bulunmasına rağmen insanların kendilerini ifade etmesini güçleştiren ya da gerçek duygularını bastırması gibi durumlarda, durumu fark etmek ve kendiliğe dönmek değişimin başlangıcı için önemli bir adım olarak tanımlanmaktadır.

*Gökay Ata, Klinik Psikolog

Kaynakça
Arafah, B., & Hasyim, M. (2019). The language of emoji in social media. KnE Social Sciences, 494-504.

Beattie, M. (1992). *Codependent no more: How to stop controlling others and start caring for yourself.* Hazelden Publishing.

Dear, G. E., & Roberts, C. M. (2005). The relationships between codependency and femininity and masculinity. *Sex Roles*, 52(5-6), 275–281. https://doi.org/10.1007/s11199-005-2676-2

Kuss, D. J., & Griffiths, M. D. (2015). Social networking sites and addiction: Ten lessons learned. *International Journal of Environmental Research and Public Health*, 12(3), 1286–1306. https://doi.org/10.3390/ijerph120201286.

Leonardi, V. (2022). Communication challenges and transformations in the Digital Era: emoji language and emoji translation. Language and Semiotic Studies, 8(3), 22-44.

Walther, J. B., & D’Addario, K. P. (2001). The impacts of emoticons on message interpretation in computer-mediated communication. *Social Science Computer Review*, 19(3), 324–347. https://doi.org/10.1177/089443930101900307